15 września miało miejsce oświęcenie cerkwi św. męcz. Archimandryty Grzegorza na białostockim osiedlu Dojlidy Górne. Uroczystościom przewodniczył JE Najprzewielebniejszy Jakub Arcybiskup Białostocki i Gdański. W obrzędzie oświęcenia cerkwi oraz w uroczystej Boskiej Liturgii uczestniczyli także IE Najprzewielebniejsi: Arcybiskup Bielski Grzegorz, Biskup Margwetski i Ubiskii Melchizedek z Patriarchatu Gruzińskiego oraz Biskup Supraski Andrzej.
Dziś poświęceniem cerkwi faktycznie kończymy etap budowy cerkwi który trwał od roku 2009. Tak Arcybiskup Jakub rozpoczął swoje słowa tuż przed oświęceniem cerkwi. Położenie kamienia węgielnego miało miejsce w 2012, ale to nie był początek naszych starań o pozyskania działki pod budowę cerkwi – kontynuował Hierarcha. Już w 2004 prowadzone były rozmowy z ówczesnym burmistrzem Zabłudowa po to by znaleźć dobrą lokalizację pod budowę cerkwi. Wtedy to jeszcze Dojlidy Górne należały administracyjnie do gminy Zabłudów (…) Kiedy ta część gminy Zabłudów weszła w skład miasta Białystok, teren przy ul. Milowej wskazany został przez ówczesnego prezydenta Białegostoku Ryszarda Tura. Działka ta oznaczona była jako kopalna, dzięki temu nie była przez nikogo wykupiona i dzięki woli Bożej zachowana w ten sposób dla Cerkwi. Dzięki temu jesteśmy dziś świadkami ważnego wydarzenia jakim jest oświęcenie świątyni.
Podczas Boskiej Liturgii homilię wygłosił Arcybiskup Grzegorz, podczas której przytoczył fragment Księgi psalmów „Wielki jesteś Panie Boże nasz i dziwne są dzieła rąk Twoich”. Hierarcha podkreślił że często nie możemy zrozumieć Bożego miłosierdzia, skierowanego do nas tu żyjących. Dzisiaj wielokrotnie słyszeliśmy, że uczestniczmy w wielkim wydarzeniu jakim jest oświęcenie Cerkwi, a oświęcenie Cerkwi jest po to, by ludzie uczestniczący w Liturgii stali się żywą Cerkwią Ducha Święta. Bez Świętej Eucharystii człowiek nie jest w stanie się zbawić.
Po zakończonej Boskiej Liturgii ze słowem do licznie zebranych duchownych i wiernych zwrócił się Arcybiskup Jakub. Zwrócił uwagę na jeszcze jeden aspekt oświecenia cerkwi. We wszystkich modlitwach nie występuje słowo oświecenie cerkwi, ale jej odnowienie. Wydaje się to błędem, bo odnowienie świątyni bywa wtedy kiedy miał miejsce jej generalny remont. Jednakże w terminie odnowienie świątyni mamy rozumieć jej odnowienie w Duchu Świętym (…) W tej świątyni sprawowane były już różne nabożeństwa. A dziś prosiliśmy Boga o Łaskę, która odnowi tą świątynie byśmy mogli za każdym razem w niej będąc, odnawiać swoje dusze.
Arcybiskup Jakub podziękował obecnym na nabożeństwie biskupom za wspólną modlitwę. Szczególne podziękowania skierował do biskupa Melchizedeka z Gruzji. Jak zaznaczył Arcybiskup Jakub, Biskup Melchizedek przybył z dalej Gruzji do nas, jako reprezentant całej Cerkwi Gruzji, bowiem św. Grzegorz Peradze był Gruzinem. Jest też z nim ks. Łukasz Karelidze również z Gruzji, który odwiedza tą parafię niemal co roku.
Arcybiskup Jakub podziękował za obecność także zastępcy Prezydenta Białegostoku Markowi Masalskiemu, który reprezentował Prezydenta Tadeusza Truskolaskiego. Serdecznie podziękowania Arcypasterz przekazał także dla przedstawicieli Ambasady Gruzińskiej, a w ich osobach wszystkim Gruzinom zamieszkującym Białystok.
Ze względu na stan zdrowia w poświęceniu cerkwi nie mógł uczestniczyć JE Wielce Błogosławiony Sawa Metropolita Warszawski i całej Polski. W jego imieniu w nabożeństwie uczestniczył Arcybiskup Grzegorz, który przekazał dar Metropolity Sawy – zestaw utensylii liturgicznych.
Poproszony o zabranie głosu Biskup Melchizedek powiedział m.in. że istnieją narody, które ze względu na bliskość terytorialną zbliżają się do siebie. Są też narody pokrewne, które mogą mieszkać daleko od siebie, ale ze względu na wspólne pochodzenie nawiązują szczególne relacje. Oprócz wymienionych wyżej, istnieją również narody, które może nie są sąsiadami ani nie mają wspólnego pochodzenia, ale dzięki łasce Bożej pojawia się człowiek, który w wyjątkowy sposób łączy te narody, a te więzi z czasem stają się coraz mocniejsze. Święty Atanazy Iberyjski w ten sposób związał narody gruzińskie i rumuńskie, a to samo można powiedzieć o narodach gruzińskim i polskim w odniesieniu do świętego męczennika Grzegorza Peradze, którego imieniem nazwana jest kolejna piękna cerkiew której otwarcie dzisiaj świętują wspólnie Gruzini i Polacy.
Jak podkreślił gruziński Hierarcha, jest pewien, że zgromadzeni wierni w murach tej świętej Cerkwi, dobrze znają główne aspekty życia świętego i działalności oraz wiedzą, że po okupacji Gruzji przez Sowietów w 1921 roku, młody Grzegorz, dzięki pomocy świętego patriarchy Ambrożego Khelaia, kontynuował studia teologiczne w Europie. Dla młodego naukowca życie na obczyźnie, z dala od ojczyzny, było trudne. Jednak świadomy swojej misji, z pokorą podążał ścieżkami, które wcześniej były nieznane i nieodkryte. Święty męczennik Grzegorz, w krótkim czasie swojego życia, dokonał tego, czego niekiedy pokolenia nie są w stanie osiągnąć – pozostawił po sobie imię nieustraszonego bohatera, świętego duchownego, człowieka, który poświęcił się do końca, wybitnego teologa i badacza, żołnierza, który kochał Gruzję i Polskę ponad wszystko, walcząc zawsze po stronie prawdy. W tym świętym i historycznym dniu, tutaj, z tej starej, doświadczonej ziemi Polski, modlę się do świętego męczennika Grzegorza, aby chronił, strzegł i wzmacniał narody gruzińskie i polskie. „Nie zapominajmy, że każdy z nas powinien pozostać w swoim narodzie, ale jednocześnie stać się mostem, ponieważ tego nauczył nas Wcielony Zbawiciel, to wypełnili święci męczennicy, a to kosztowało życie świętego męczennika Grzegorza Peradze.” – mówił Biskup Melchizedek.
Arcybiskup Jakub, w imieniu św. soboru Biskupów PAKP odznaczył orderem św. Równej Apostołom Marii Magdaleny II stopnia z ozdobami architekta cerkwi św. Grzegorza Michała Bałasza, Orderami św. Marii Magdaleny II stopnia odznaczeni zostali: Małgorzata Pawluczuk, Jarosław i Leoniła Stankiewicz, Bożena Datczuk, Halina Nowik, Tomasz Bortniczuk, Walentyna Szymańska. Natomiast orderami II stopnia odznaczeni zostali ks. prot. Łukasz Karelidze z Patriarchatu Gruzińskiego, Sławomir Żabiński, Arkadiusz Czemiel, Adam Golonko. W dowód głębokiego uznania za prace na rzecz diecezji białostocko-gdańskiej orderem św. Równych Apostołom Cyryla i Metodego odznaczeni zostali: ks. mitrat Anatol Fiedoruk oraz Jerzy Tokajuk. Arcybiskup Jakub wręczył także Listy pochwalne najbardziej zasłużonym dla parafii św. męcz. Grzegorza w Białymstoku.
Wśród zaproszonych gości w świątyni obecni byli: Davit Kurtanidze I Radca-Konsul Ambasady Gruzji, Tamar Lortkiphanidze I Sekretarz Ambasady Gruzji, zastępca prezydenta Białegostoku Marek Masalski, radne Białegostoku Anna Leonowicz i Joanna Misiuk.
Retransmisja wydarzenia w Radiu Orthodoxia.
protodiakon Wiaczesław Perek
fotoreportaż Jarosława Charkiewicza i autora
