“Dwa filary i serce Kościoła prawosławnego w Polsce” – takiego sformułowania użył Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda względem prawosławnych monasterów św. Onufrego w Jabłecznej i Zwiastowania Bogurodzicy w Supraślu oraz cerkiewnej działalności charytatywnej, podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim 3 lutego 2023 roku.
Uroczystość składała się z dwóch części. Pierwsza, w Sali Białej, Pałacu Prezydenckiego była uhonorowaniem siedmiu działaczy cerkiewnych z obszaru działań pomocowych i socjalnych. W ich osobach uhonorowany został cały Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, a w szczególności Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia ELEOS:
- ks. Artur Graban (ELEOS, Diecezja Wrocławsko – Szczecińska) – Złoty Krzyż Zasługi;
- Marek Masalski (ELEOS, Diecezja Białostocko – Gdańska)– Złoty Krzyż Zasługi;
- ks. Doroteusz Sawicki (ELEOS, Diecezja Warszawsko – Bielska) – Brązowy Krzyż Zasługi;
- ks. Jarosław Szczerbacz (Diecezja Białostocko – Gdańska) Brązowy Krzyż Zasługi;
- ks. płk Jerzy Mokrauz (Diecezja Przemysko – Gorlicka, Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego) – Brązowy Krzyż Zasługi;
- ks. Julian Felenczak – (Diecezja Przemysko – Gorlicka, Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego) – Brązowy Krzyż Zasługi;
- Lucyna Ruszuk – Brązowy Krzyż Zasługi;
Wręczający odznaczenia, w imieniu Prezydenta RP, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski podkreślił, że odznaczenia są wyrazem uznania najwyższych władz Rzeczypospolitej, Kościołowi prawosławnemu w Polsce za długoletnie angażowanie się w ewangeliczną misję wspierania bliźnich w potrzebie. Zaznaczył, że działalność charytatywna Cerkwi zawsze była zauważana i doceniana przez Pałac Prezydencki. Teraz jedynie nastąpił moment, by głośno podziękowano za Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, za wsparcie wojennych uchodźców z Ukrainy, za otwarte serca na rodaków w potrzebie.
Odznaczeni zrewanżowali się podziękowaniami za tworzenie w naszej Ojczyźnie atmosfery zrozumienia różnorodności, poszanowania niepowtarzalności „małych tradycji” i w sposób szczególny za wspieranie pozarządowej działalności charytatywnej. Odniesiono się do słów św. apostoła Jana „kto nie miłuje brata swego, którego widzi, nie może miłować Boga, którego nie widzi” (1J 4,20) jako do motta prawosławnej działalności pomocowej, wyrazu zdrowej chrześcijańskiej moralności. Na zakończenie poproszono o przekazanie Prezydentowi RP, ikony Chrystusa Zbawiciela – Ojca Ludzkości.
Druga część uroczystości, w Sali Kolumnowej, miała bardziej publiczny charakter. Przybyli na nią Prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Duda, członkami gabinetu prezydenta, Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotrem Glińskim. Na sali zgromadzili się również przedstawiciele wyróżnionych miejscowości oraz związane z nimi władze lokalne i samorządowe.
Uroczystość wiązała się z nadaniem dziewięciu obiektom z Polski zaszczytnego miana Pomnika Historii. Jest to lista prezydenckich zabytków kultury i architektury o międzynarodowej (najwyższej) renomie. Wśród 123 pomników znalazły się monaster św. Onufrego w Jabłecznej i monaster Zwiastowania Bogurodzicy w Supraślu (oba z XV w.).
Wręczając wyróżnienia Prezydent zaznaczył, że choć Polska zawsze należała do zachodniej cywilizacji, ze względu na swe położenie, jednoczyła cywilizację i sztukę bizantyjską z zachodnioeuropejską. Była mostem pojednania i współpracy, a nie podziałów. Dużą rolę odgrywało w tych procesach polskie Prawosławie, którego Jabłeczna i Supraśl są głównymi filarami. Prezydent odniósł się do swego pobytu w Supraślu i głębokich duchowych przeżyć, których wówczas doświadczył. Zachęcał do modlitwy w tym miejscu.
Rozporządzenia wpisania Supraśla i Jabłecznej do Prezydenckiego Katalogu Pomników Historii odebrali: namiestnik monasteru Zwiastowania Bogurodzicy JE Najprzewielebniejszy Andrzej Biskup Supraski i namiestnik monasteru św. Onufrego archimandryta Piotr. Duchowni przekazali Prezydentowi pamiątkowe ikony.
ks. Doroteusz Sawicki
zdjęcia: archiwum ELEOS
za: www.orthodox.pl
