24 listopada Ich Ekscelencje Najprzewielebniejsi Jakub Arcybiskup Białostocki i Gdański oraz Andrzej Biskup Supraski uczestniczyli w uroczystościach liturgicznego zakończenia obchodów 100-lecia autokefalii PAKP w cerkwi Hagia Sophia w Warszawie.
Poświęceniem cerkwi Św. Sofii-Mądrości Bożej w Warszawie, 14 maja 2023 r., Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny rozpoczął obchody 100-lecia swojej administracyjnej niezależności.
Na przestrzeni minionych miesięcy, w każdym zakątku naszej Cerkwi, temu wyjątkowemu jubileuszowi poświęcane były liczne konferencje, sympozja, odczyty naukowe, festiwale, koncerty muzyki cerkiewnej, konkursy edukacyjne, wystawy prac plastycznych. Z tej okazji powstały filmy dokumentalne traktujące o historii PAKP i jego wybitnych postaciach.
Miniony czas był nade wszystko okresem modlitewnego dziękczynienia Stwórcy za każdy dzień i rok życia Cerkwi prawosławnej w Polsce. We wszystkich diecezjach odbywały się uroczystości liturgiczne na poziomie lokalnym. Centralne nabożeństwa miały miejsce 19 sierpnia br. na Świętej Górze Grabarce, podczas święta Przemienienia Pańskiego, gdzie usytuowano sto pamiątkowych krzyży. Kolejna, ważna uroczystość odbyła się 13 listopada 2024 r. w katedrze metropolitalnej w Warszawie, w rocznicę podpisania aktu o samodzielności Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Te wydarzenia nie tylko podkreślały znaczenie jubileuszu, ale także zjednoczyły wiernych z całego kraju we wspólnej modlitwie i dziękczynieniu Bogu.
Zamknięcie jubileuszu nastąpiło w świątyni, w której został zainaugurowany. Świętej Liturgii w ursynowskiej cerkwi Hagia Sophia przewodniczył Jego Eminencja metropolita Sawa w asyście wszystkich członków Św. Soboru Biskupów oraz duchowieństwa.
Przed wejściem do świątyni Jego Eminencja został powitany słowami, które wybrzmiały pod adresem ówczesnego biskupa białostockiego i gdańskiego Sawy, podczas pierwszej wizyty w parafii pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Topolanach w dniu 15 lipca 1983 r. Wówczas słowa te wypowiedziała dziewczynka, która obecnie jest chórzystką parafii Św. Sofii-Mądrości Bożej w Warszawie.
Po przeczytaniu ewangelicznej perykopy ze słowem pouczenia zwrócił się arcybiskup przemyski i gorlicki Paisjusz. Kaznodzieja zwrócił uwagę na stawiane przez uczonego w Piśmie pytanie: Co mam uczynić, aby odziedziczyć życie wieczne? Pełna odpowiedź znajduje się Ewangelii. Warto jednak zastanowić się nad tym, czy ja, jako prawosławny chrześcijanin, każdego dnia czytam Biblię? Czy jej księga znajduje się w moim mieszkaniu? A jeżeli tak, to czy nie pokryła się ona grubą warstwą kurzu? To w Piśmie Świętym powinniśmy szukać odpowiedzi na wszelkie nurtujące nas pytania – podkreślał hierarcha. Arcybiskup Paisjusz odnosząc się do problemów współczesnego świata, odniósł się do prób usuwania z miejsc publicznych św. krzyża. Prawosławny chrześcijanin nie powinien nigdy przejawiać obojętności wobec najdroższego znaku naszego zbawienia i wiary.
Kontynuując, hierarcha dodał: Zgromadziliśmy się pod kopułą tej cudownej cerkwi, pod przewodnictwem naszego umiłowanego ojca i metropolity, aby wznieść Bogu Wszechmogącemu doksologię za dar jego biskupiej chirotonii. Co niezwykle istotne i symboliczne zarazem, przyszedł na świat, 15 kwietnia 1938 r. Tego dnia spadł pierwszy krzyż z ponad 100 zburzonych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu cerkwi. Bóg jednak nas nie zostawił. Obdarował nas bowiem mądrym arcypasterzem, który postawił św. krzyż nad wzniesioną jego rękoma Hagią Sophią, promieniejący nad stołecznym miastem.
Podczas niedzielnych uroczystości Mądrość Bożą wychwalały pięknymi, anielskimi głosami: chór parafialny im. św. Romana Melodosa pod dyrekcją Bogdana Kuźmiuka oraz chór dziecięco-młodzieżowy.
W trakcie św. Liturgii dziękowano Bogu za każdą kartę historii naszej Cerkwi, za chwile podniosłe i piękne, jaki za doświadczenia, które niejednokrotnie przychodziło nieść naszym przodkom. Modlono się za dusze zmarłych metropolitów, wszystkich tych, którzy nie szczędząc swoich sił, a nierzadko i życia z oddaniem służyli Prawosławiu w naszej Ojczyźnie.
Zwieńczeniem św. Liturgii było odczytanie przez Jego Eminencję modlitwy dziękczynnej, będącej wyrazem wdzięczności Bogu za Jego miłosierdzie, łaski oraz dobrodziejstwa zsyłane na Świętą Cerkiew, naszą Ojczyznę i cały świat na przestrzeni ostatnich stu lat. Proszono o opiekę nad naszym krajem, jego mieszkańcami oraz o ochronę przed wszelkiego rodzaju podziałami, duchowym upadkiem, wojnami i zgubnymi klęskami żywiołowymi.
Zakończenie uroczystości 100-lecia autokefalii Cerkwi prawosławnej w Polsce zbiegło się z 45. rocznicą święceń biskupich Jego Eminencji metropolity Sawy, który powiedział: Wznosząc nasze modlitwy w ten niepowtarzalny, święty dzień Pański wzywamy „Wielki jesteś Panie i wielkie są dzieła rąk Twoich!” Dziękujemy dzisiaj Trójcy Najświętszej za 100 lat autokefalii naszej Cerkwi, za jej metropolitów, biskupów, duchowieństwo oraz wyjątkowych wiernych, którzy ofiarowali siebie w całości Chrystusowi, jak również za chwile ciężkich prób, jakie przyszło się nam doświadczyć. Nie zapominajmy też o tym, że jesteśmy spadkobiercami i kontynuatorami niezmiennej prawdy św. Prawosławia, przyniesionej na nasze ziemie przez św. św. Cyryla i Metodego. Jednocześnie, w dniu dzisiejszym prosimy Boga o błogosławieństwo na dni, które są przed nami. On jedyny wie, co nas oczekuje w przyszłości. Z ufnością oddajmy się w Jego ręce, Jego woli. Metropolita Sawa, odnosząc się do trudu błogosławionej pamięci hierarchów PAKP, dziękował za zaangażowanie i pracę dla dobra Cerkwi obecnych biskupów. Nie bójcie się niczego. Pokładajcie ufność w Bogu. Tym sposobem pokonacie wszelkie przeszkody, które będziecie napotykać na swojej drodze – wzywał braci w biskupstwie Jego Eminencja.
Odnosząc się do świątyni Mądrości Bożej, Jego Eminencja zaakcentował: Czy ktokolwiek z nas mógłby przypuszczać, że na polach ursynowskich, kiedykolwiek stanie tak okazała świątynia? Jej wierny prototyp, znajdujący się w Konstantynopolu, dzisiaj funkcjonuje jako meczet, zaś w centrum Europy i naszej Ojczyzny – w warszawskiej Hagii Sophii wybrzmiewa cudowny śpiew prawosławnej hymnografii. Czyż nie jest to cud i dar Boży?
Z okazji jubileuszu autokefalii metropolita Sawa wręczył Ordery św. Marii Magdaleny II stopnia Ich Ekscelencjom biskupowi Pawłowi oraz biskupowi Warsonofiuszowi.
Episkopat, duchowieństwo oraz wierni wznosili tego dnia doksologię Bogu w Świętej Trójcy za dar życia Jego Eminencji i wyboru na biskupią, apostolską służbę Cerkwi Chrystusowej. Wzruszony Jubilat podkreślił: Nigdy nie przypuszczałem, że Chrystus powoła mnie na tak odpowiedzialną biskupią służbę. Dzisiaj mija jej 45. rocznica. Bogu Miłosiernemu dziękuję za wszystkie te lata, za ludzi, których posyłał mi na tej drodze, za łzy i radości dnia codziennego.
W imieniu Św. Soboru Biskupów serdeczne życzenia Jego Eminencji złożył arcybiskup lubelski i chełmski Abel, który wręczył Jego Eminencji ikonę Zbawiciela Wielkiego Arcypasterza (gr. Megas Archiereus).
Świątynia napełniła się pięknymi bukietami kwiatów i z serca płynącymi słowami życzeń, będącymi wyrazem szczerej wdzięczności metropolicie Sawie za każdy dzień jego arcypasterskiej posługi.
Zgromadzeni w Hagii Sophii wierni mieli możliwość zapoznania się z wystawą prac plastycznych dzieci i młodzieży, której tematem przewodnim była setna rocznica autokefalii Cerkwi prawosławnej w Polsce.
ks. Adam Magruk
fot. Jarosław Charkiewicz, Diecezja Łódzko-Poznańska
za: www.orthodox.pl
