28 lutego w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku miał miejsce wykład prof. Aleksandra Naumowa poświęcony Biblii Matfieja Dziesiątego. Wykład wybitnego slawisty odbył się w ramach Wszechnicy Kultury Prawosławnej organizowanej przez Prawosławną Diecezję Białostocko-Gdańską, Katedrę Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku i Zarząd Główny Bractwa Prawosławnego św. św. Cyryla i Metodego
Prof. Aleksander Naumow przedstawił dzieję powstania wspaniałego pomnika prawosławnego piśmiennictwa państwa polsko-litewskiego, które staraniem Akademii Supraskiej, dzięki uprzejmości Dyrektor Instytutu Polskiego w Sankt Petersburgu Ewy Ziółkowskiej dotarły do Supraśla jako ofiara Mecenasów i Wydawców. Egzemplarze reprintu Biblii Matfieja Dziesiątego, z towarzyszącym drugim tomem, zawierającym głębokie studia i katalog iluminacji, ukazał się rok temu w Petersburgu w limitowanej edycji 416 egzemplarzy, z czego do Polski trafiło 12 sztuk.
Matfiej Joanowicz Dziesiąty, pochodzący z Toropca, w 1502 roku zaczął w Wilnie imponującą pracę nad biblijno-liturgicznym kodeksem, zawierającym część ksiąg Starego Testamentu, cały Nowy Testament oraz wybór tekstów liturgicznych i normatywnych (ustaw). Wkrótce przeniósł się do nowo zbudowanego monasteru w Supraślu i ukończył swe dzieło 21 lutego 1507 roku: въ манастыри Пречистыа Благовѣщенiа, нарицаемым Супряслѣ, въ дръжавѣ благовѣрнаго и христолюбиваго вельможи Александра Ходкевича при създатели тоя обители игумене Пафнотiи (w monasterze Zwiastowania Przeczystej, zwanym Supraśl, we włościach pobożnego i miłującego Chrystusa wielmoży Aleksandra Chodkiewicza, przy założycielu tego wspólnego domu ihumenie Pafnucym).
Po śmierci twórcy rękopis pozostawał w supraskim monasterze do ok. 1848 r., kiedy to zabrał go do Rygi o. Paweł Dobrochotow, skąd trafił do Petersburga do zbiorów Izmaiła Srezniewskiego, które w 1911 r. przeszły do Biblioteki Rosyjskiej Akademii Nauk. Wraca teraz do Supraśla w postaci pięknego reprintu.
Zgodnie z wyrażoną w autobiograficznej notce wolą tego wybitnego artysty, który jest pierwszym znanym z imienia kopistą i iluminatorem supraskim, znawcą muzyki bizantyńskiej, założycielem monastyrskiego skryptorium, wspomnijmy go w swojej modlitwie:
Помяни, Господи, душу успошего раба Твоего писца Матфеа и всѣхъ сродникъ Его!
A oto dane wydawnicze i link do edycji:
Библия Матфея Десятого 1507 года. Из собрания Библиотеки Российской академии наук: в 2 тт. Т. 1: Факсимильное воспроизведение рукописи БАН, собр. И. И. Срезневского, II. 75(24.4.28) / Подгот. изд. и исслед. А. А. Алексеев (отв. ред.), А. Е. Жуков, Ф. В. Панченко. — СПб.: Изд. Пушкинского Дома, 2020. — 1116 с. — ISBN 978-5-87781-075-4; Т. 2: Исследования и материалы / Подгот. изд. и исслед. А. А. Алексеев (отв. ред.), А. Е. Жуков, Ф. В. Панченко. — СПб.: Изд. Пушкинского Дома, 2020. — 264 с. — ISBN 978-5-87781-077-8
Linki:
http://postkomsg.com/reading_room/227714/
http://postkomsg.com/reading_room/227715/
Retransmisja wykładu będzie możliwa do usłyszenia na antenie diecezjalnego radio Orthodoxia wkrótce.
